Czy wiesz, jak rosną szparagi? Dowiedz się więcej na temat uprawy tego sezonowego przysmaku. Jak się je sadzi i kiedy następuje zbiór? Na co należy zwrócić uwagę, gdy chcesz posadzić je w swoim ogrodzie? Jak rosną szparagi białe, a jak zielone?
Szparagi – co to za roślina?
Szparagi, których łacińska nazwa brzmi Asparagus officinalis, to wieloletnie roślin, które od wieków cenione są zarówno w kuchni, jak i w medycynie naturalnej. Były znane już przez starożytnych Egipcjan czy Rzymian, a wzmianki o nich w kuchni polskiej zaczęły pojawiać się ok. XVII wieku. Tworzą one charakterystyczne, podziemne kłącza, przez które mogą rosnąć w jednym miejscu nawet przez ok. 15-20 lat. Są to wykorzystywane wszechstronnie warzywa, zawierające błonnik, witaminy z grupy B, witaminę C oraz K, a także minerały, takie jak potas, żelazo, czy kwas foliowy. To wszystko sprawia, że naprawdę warto włączać je do swojej codziennej diety.
Jak rosną szparagi?
Szparagi wytwarzają kłącza, które pozwalają na coroczne zbiory przez kilkanaście lat. Jednakże na początku wymagają odrobiny cierpliwości. Jeśli posadzisz je z nasion, roślina będzie potrzebować ok. 4 lat, by dać pierwsze plony. Jeśli posadzisz karpy – zajmie to ok. 2-3 lata.
Szparagi, które serwuje się jako warzywo, to wyrastające wiosną młode i mięsiste pędy. To je należy zebrać. W ciągu roku rosną one dalej, tworząc rozgałęzione łodygi przypominające paprocie. Są one niezbędne roślinie do przetrwania, ponieważ pozwalają one na magazynowanie energii i składników odżywczych na kolejny sezon. Jesienią łodygi zasychają, a szparagi przechodzą w stan spoczynku.
Jak rosną szparagi białe vs zielone?
Białe i zielone szparagi to zwykle dokładnie ta sama odmiana rośliny. Różnią się one jednak sposobem uprawy, a co za tym idzie – również smakiem i niektórymi właściwościami.
Zielone szparagi rosną swobodnie nad powierzchnią ziemi, rozwijając się w pełnym świetle słonecznym. Mają wyrazisty, lekko orzechowy posmak i cienką, miękką skórkę, która nie wymaga obierania.
Aby uzyskać szparagi w kolorze białym, należy systematycznie obsypywać pędy ziemią lub też przykrywać je specjalnymi tunelami foliowymi. Dzięki temu nie mają one dostępu do światła i nie wytwarzają chlorofilu. To sprawia, że są subtelniejsze w smaku, mniej gorzkie, jednak wytwarzają grubszą skórkę, którą należy obrać przed podaniem.
Czym są fioletowe szparagi?
Fioletowe szparagi rosną tak samo, jak zielone. Jest to odmiana, która po prostu posiada taką barwę. W stanie surowym są one nieco słodsze w smaku, dlatego też często poleca się je jako dodatek np. do sałatek. Podczas gotowania większość z nich ponownie zmienia barwę na zieloną.
Kiedy sadzić szparagi?
Szparagi najlepiej sadzić na wiosnę, tak aby mogły rozwinąć system korzeniowy przed nadejściem mrozów. Sadzi się je od marca do połowy kwietnia. W ciepłych rejonach polski możesz sadzić je również jesienią, jednak pamiętaj, aby wówczas zabezpieczyć karpy przed mrozem, np. poprzez ściółkowanie korą lub słomą.
Jak przygotować stanowisko dla szparagów?
Szparagi to rośliny wieloletnie, dlatego ważne jest to, by uważnie wybrać dla nich stanowisko. Najlepiej rosną w pełnym słońcu: potrzebują 6-8 godzin światła dziennie. Rozrastają się w szerokie kępy, dlatego warto przeznaczyć dla nich osobną grządkę. Wybierz miejsce z glebą lekką i przepuszczalną, unikaj zaś miejsc gliniastych i podmokłych. Ziemia powinna mieć odczyn zasadowy do obojętnego. Warto również wzbogacić glebę kompostem lub innym nawozem nim posadzisz w niej roślinę.
Do sadzenia szparagów przydadzą Ci się podstawowe narzędzia ogrodowe, takie jak szpadel czy grabie. Prace warto zacząć na jesień od przekopania i nawiezienia gleby. Wówczas lasem można przekopać glebę, stworzyć rowy, w których umieścisz karpy i rozpocząć swoją uprawę.
Jak sadzić szparagi krok po kroku?
Gdy już przygotujesz stanowisko, możesz zabrać się za sadzenie szparagów. Wykop rowy głębokie na ok. 30 cm i szerokie na ok. 40 cm, zachowując 80-100 cm odległości pomiędzy roślinami. Układaj karpy na niewielkim „wałku” ziemi, rozkładając ich korzenie. Stopniowo zasypuj pędy w miarę wzrostu.
Czy szparagi należy przycinać?
Jak najbardziej! Przycinanie szparagów to jeden z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, który pozwala utrzymać te rośliny w dobrym stanie przez wiele lat. Dlatego też jeśli zamierzasz je hodować w swoim ogrodzie, warto zaopatrzyć się w sekator.
Po zbiorze w czerwcu nie należy przycinać dalej roślin. Pozwól im się rozrosnąć, tworząc pierzaste „paprocie”. W ten sposób szparagi będą mogły wzmocnić się przed kolejnym sezonem, magazynując w karpie składniki odżywcze. Przycina się je dopiero jesienią, gdy pędy zżółkną. Zrób to nisko przy ziemi. Zrób to w listopadzie, a jeśli nie zdążysz – wczesną wiosną, nim roślina rozpocznie swój wzrost. Po przycięciu warto obsypać karpy warstwą kompostu lub obornika, aby zapewnić im lepszy start w kolejnym sezonie.
Czy szparagi można hodować w donicy?
Istnieje możliwość hodowania szparagów w donicy, jednak nie jest to zadanie proste. Posiadają one rozbudowany system korzeniowy, dlatego wymagają dużych donic o średnicy minimum 50 cm. Ważne jest to, by zapewnić im odpowiedni drenaż oraz żyzną glebę z domieszką piasku, która sprawi, że ziemia będzie przepuszczalna. Zapewnij im również ciepłe i dobrze nasłonecznione stanowisko.
Należy pamiętać, że tak hodowane szparagi będą dawać mniejsze plony niż te, które posadzisz bezpośrednio w gruncie. Może być to jednak dobry projekt ogrodniczy, jeśli np. posiadasz duży balkon i chcesz mieć dostęp do różnorodnych warzyw swojej uprawy mimo braku dostępu do działki.
Szparagi – zdrowe i ciekawe w uprawie warzywa
Szparagi to nie tylko zdrowe sezonowe warzywa, ale również wdzięczne i ciekawe w uprawie rośliny. Ich hodowla różni się nieco od tego, jak uprawiane są np. warzywa korzeniowe, pomidory czy sałaty. Jeśli masz więc kawałek ogródka, często po nie sięgasz w sezonie i nie chcesz co roku sadzić nowych warzyw, naprawdę warto zastanowić się nad stworzeniem własnej uprawy. To, jak rosną szparagi, jak się rozwijają i zakorzeniają w glebie jest naprawdę warte obserwacji!