Dynia to pyszne i zdrowe warzywo, które jest naprawdę łatwe w uprawie. Dlatego warto poświęcić jej grządkę w swoim ogrodzie. Kiedy sadzić dynie i jak o nią zadbać? Poznaj tajniki jej hodowli i stwórz małe gospodarstwo pełne zdrowych i kolorowych warzyw.
Dynia – skąd się wzięła?
Dynia to nazwa całej grupy roślin wywodzących się z obu Ameryk. Przez ludzi są hodowane od ok. 10 tysięcy lat, a do Europy trafiły już po odkryciu Nowego Świata. Szybko jednak zdobyły popularność przez to, jak łatwo się je uprawia. W kuchni można spotkać kilka różnych gatunków, takich jak dynia piżmowa, dynia zwyczajna czy dynia olbrzymia.
Dynie to rośliny jednoroczne, które tworzą jadalne, naziemne jagody. To właśnie one są zazwyczaj wykorzystywane w kuchni.
Kiedy sadzić dynie?
Dynie najlepiej wysiewać wiosną z nasion. Ważne jest to, aby sadzić je wtedy, kiedy temperatura będzie wystarczająco wysoka, aby nie przemarzły. Zwykle robi się to pod koniec maja lub na początku czerwca. Dynie możesz początkowo wsadzić do malutkich doniczek, aby zaczęły rosnąć, a następnie wsadzić je do przygotowanej wcześniej gleby.
Jakie stanowisko potrzebuje dynia?
Większość gatunków i odmian dyń preferuje stanowiska ciepłe, słoneczne, odsłonięte od wiatru i mrozu, ale przy tym z żyzną, przepuszczalną glebą. Dziennie powinno docierać do dyni przynajmniej 6-8 godzin słońca. Należy również zapewnić jej odpowiednią wilgotność – gleba nie może być ani sucha, ani zbyt błotnista.
Jeśli mieszkasz w miejscu, w którym często wieje wiatr, odsłoń dynie, używając np. parawanu lub samodzielnie przygotowanej osłonki.
Jakie nasiona dyni wybrać?
Wybierając nasiona dyni, zastanów się nad rodzajem warzywa, jakie chcesz mieć w swoim ogrodzie. Jeśli chcesz przygotowywać dania z miąższu dyni, możesz postawić na dynię Hokkaido, albo piżmową. Do zbioru pestek dobrze sprawdzi się odmiana bezłupinowa lub dynia Styryjska. Istnieją również specjalne gatunki dekoracyjne, dzięki którym w październiku Twój ogród będzie prawdziwą ozdobą okolicy.
Możesz również postawić na dynię olbrzymią. Jak jej nazwa wskazuje, gwarantuje ona naprawdę duże, dorodne jagody.
Pamiętaj, aby do gleby wsadzać wyłącznie zdrowe nasiona dyni. Powinny mieć one jednolity wygląd, gładkie, bez plam czy przebarwień. Stawiaj na te, które są pełne, dobrze wypełniają łupinę – powinny być lekko wypukłe. Unikaj wsadzania do gleby nasion z uszkodzeniami mechanicznymi, a także tych o nieprzyjemnym zapachu. Najlepiej kiełkujące nasiona to te, które zostały zebrane maksymalnie 1-2 lata wcześniej.
Jak sadzić dynie?
Aby posadzić dynie, zacznij od przygotowania gleby. Przekop ją na głębokość ok. 30 cm, używając odpowiednich narzędzi ogrodniczych, takich jak szpadel czy motyczka. Możesz wzbogacić glebę kompostem, co pozwoli Ci na uzyskanie odpowiedniego poziomu żyzności gleby.
Dynie możesz sadzić bezpośrednio z nasion lub z przygotowanej 3-4 tygodnie wcześniej rozsady. Każde nasionko lub sadzonkę wysadzaj w odległości 1-1,5 m od siebie – to ważne, ponieważ te rośliny mocno rozrastają się w ciągu roku. Jeśli sadzisz nasiona, stwórz dołki głębokie na 2-3 cm, wkładając do każdego z nich kilka nasion dyni. Jeśli sadzisz rośliny z rozsady stwórz takie dołki, aby zmieściły się w nich całe korzenie.
Po posadzeniu podlej rośliny, a następnie powtarzaj to, jeśli będzie taka potrzeba.
Jak zadbać o dynie po posadzeniu?
Po posadzeniu dyni warto regularnie doglądać swojej grządki. Rośliny mogą potrzebować regularnego podlewania, zwłaszcza w początkowej fazie wzrostu, w fazie kwitnienia oraz w miesiącach suszy. Początkowo możesz stosować również nawozy azotowe, a gdy roślina zacznie kwitnąć zmień je na te bogate w potas i fosfor. Możesz również wykorzystywać naturalny kompost lub obornik.
Dynia lubi wilgotną glebę, dlatego warto wyłożyć ją ściółką, która będzie zbierać wilgoć. Ochroni ona również ziemię przed powstawaniem chwastów. Jeśli te się jednak pojawią, koniecznie je wyrwij. Usuwaj je jednak delikatnie, tak, aby nie uszkodzić samej dyni.
Jeśli zależy Ci na uzyskaniu mniejszej liczby, lecz większych dyń, co jakiś czas przycinaj niektóre pędy rośliny. Sprawdzaj również jej liście, aby uniknąć inwazji szkodników, a w razie potrzeby użyj odpowiedniego oprysku.
Duże owoce mogą wymagać przełożenia na kawałkach desek lub słomy, tak aby nie miały bezpośredniego styku z wilgotną glebą. To mogłoby doprowadzić do gnicia cennych jagód.
Kiedy zbierać dynie?
Zbiór dyni zazwyczaj przypada na październik. Zbieraj tylko dojrzałe warzywa. Jak je rozpoznać? Po pierwsze, zwróć uwagę na kolor skórki. Powinien być intensywny i jednolity. Jej kolor może się jednak różnić w zależności od gatunku i odmiany dyni, np. może być pomarańczowy lub zielony.
Dojrzała dynia posiada również twardą skórę, która dobrze chroni owoc przed warunkami zewnętrznymi. Jej łodyga zaczyna usychać i staje się zdrewniała, a po stuknięciu w jagodę powinna ona wydać pusty dźwięk.
Co ważne, dynie należy zbierać przed przymrozkami, które mogą uszkodzić jej skórę, a co za tym idzie, obniżyć jej jakość. Zbierając, odcinaj warzywa z kilkucentymetrowym zapasem łodygi, co pomoże Ci w ich przechowywaniu.
Jak przechowywać dynie?
Dynie można przechowywać nawet przez kilka miesięcy od zebrania pod warunkiem, że stworzysz odpowiednie dla niej warunki. Należy wybrać chłodne miejsce, np. spiżarkę lub garaż, w których temperatura waha się pomiędzy 10 a 15°C. Nie przechowuj ich w lodówce – zbyt niska temperatura również może sprawić, że dynia szybciej się zepsuje.
Warto zwrócić też uwagę na wilgotność powietrza. Ta nie powinna być zbyt duża. Postaw na suche pomieszczenie. Przechowuj dynie w pojedynczej warstwie, tak aby nie dotykały się wzajemnie. Możesz układać je na kartonowych przekładkach lub deskach.
Co kilka tygodni sprawdzaj, czy dynie nie zaczęły się psuć. Eliminuj te, na których pojawiły się oznaki pleśni lub zgnilizny. Dbaj też o to, aby ich skóra pozostała nieuszkodzona.