Tłusty czwartek to święto apetytu i obfitości, którego historia sięga średniowiecza. To niezwykła tradycja, która zamyka czas pełen zabawy i nadmiaru. Korzenie tego święta związane są z chrześcijańską obrzędowością. Dzisiaj tłusty czwartek to przede wszystkim dzień pełen kulinarnej uczty i beztroskiego objadania tradycyjnymi pączkami.
Historia tłustego czwartku
Tłusty czwartek to ludowe święto, którego rozmaite ślady można znaleźć w różnych kulturach. Początki samego wypieku pączków sięgają starożytności, gdzie smażone ciasto z nadzieniem było częścią kulinarnej rozrywki.
W Polsce tłusty czwartek był ostatnim czwartkiem przed nastaniem Wielkiego Postu. Tego dnia ludzie starali się zużyć wszelkie zapasy tłuszczu i innych składników po ziemie organizując obfite w tłuste smakołyki uczty. Z czasem tradycja się zmieniała i ewoluowała. Dziś symbolicznie obchodzimy ten dzień częstując siebie i bliskich tradycyjnymi smakołykami. Warto zaznaczyć, że tłusty czwartek nie jest jedynie zwyczajem związanym z jedzeniem. To także czas spotkań rodzinnych i przyjacielskich, kiedy ludzie dzielą się ze sobą słodką radością.
Tłusty czwartek na świecie
Choć święto pod nazwą „tłusty czwartek” występuje jedynie w Polsce, to w wielu innych krajach również obchodzi się dzień sytości. W wielu miejscach obchodzi się tzw. Mardi Gras, czyli tłusty wtorek, który poprzedza Środę Popielcową. Jest to także nazwa różnego typu festiwali lub parad ulicznych, które odbywają się niezależnie od siebie w wielu miastach na całym świecie jak w Nowy Orlean czy Sydney. Tego dnia jednak wszyscy zajadają się lokalnymi słodkościami. W Szwecji w ostatnią niedzielę karnawału wykonuje się specjalne drożdżowe bułeczki nadziewane marcepanem i bitą śmietaną o wdzięcznej nazwie semle. Dla odmiany w Wielkiej Brytanii czy Nowej Zelandii świętuje się naleśnikowy wtorek. Jak widać nasza skłonność do słodkiej rozkoszy nie ma granic!
Pączek – symbol tłustego czwartku
Tradycja spożywania pączków w tłusty czwartek ma głębokie korzenie. Związana jest z innymi obrzędami religii chrześcijańskiej. Istnieje kilka teorii związanych z tym dlaczego to pączek stał się bohaterem tego dnia.
Sam tłusty czwartek to symboliczne zakończenie okresu beztroski i zabaw, które poprzez Wielki Post. Ludzie starali się zużyć wszelkie kaloryczne i tłuste zapasy, które potencjalnie mogłyby się zepsuć w czasie wyrzeczeń postnych. Pączki były doskonałą potrawą, która pozwala na użycie wszelkich składników: mąki, jaj i tłuszczu.
Pączki są nieodłącznym elementem polskiej kuchni i kultury, a tradycja spożywania pączków w tłusty czwartek stała się nieodłącznym elementem celebracji tego święta. Jest to rytuał, który łączy pokolenia i pozwala na oddanie się beztroskiemu delektowaniu się smakiem tego tradycyjnego wypieku.
Tradycje tłustego czwartku
Nawet w tłusty czwartek nie samymi pączkami człowiek żyje. Oprócz pączków tego dnia spożywa się także inne potrawy bogate w kalorie. Przysmaki różnią się w zależności od kultury i regionu.
Polskie tradycje na tłusty czwartek to także objadanie się faworkami. Nazwa pochodzi z języka francuskiego i nawiązuje do „faveur”, czyli wstążki. To tradycyjne ciasto, które podobnie jak pączki, smażone jest w głębokim tłuszczu, jednak jest w specjalny sposób formowane. Same faworki mają również swoje odmiany. Wykonane z ciasta pączkowego są ciężkie. Ich lżejsza forma, zwana tradycyjnie „chrustem”, tworzona jest z tzw. ciasta zbijanego. Ten przysmak związany jest z całym karnawałem i oczywiście tłustym czwartkiem.
Tłusty czwartek 2024
W tym roku tłusty czwartek obchodzić będziemy w dniu już 8 lutego. Wielu z nas w tym dniu zakupi pączki w lokalnych piekarniach, które specjalnie na ten dzień szykują specjalne zapasy. Najpopularniejsze cukiernie w tym dniu sprzedają do kilkudziesięciu tysięcy sztuk! Jeśli jednak chcesz wypełnić swój dom niezwykłym aromatem domowych pączków bez problemu przygotujesz je samodzielnie. Oto przepis na proste i pyszne pączki na tłusty czwartek!
Domowe pączki na tłusty czwartek
Składniki:
- 250 ml mleka
- 50 g świeżych drożdży
- 3 łyżki cukru
- 500 g mąki pszennej (np. luksusowej, tortowej)
- 1 łyżka cukru waniliowego
- 1 jajo
- 4 żółtka
- 4 łyżki stołowe masła, miękkie
- 2 łyżki spirytusu
- szczypta sol
- 1 litr oleju np. rzepakowego, ryżowego, kokosowego lub smalcu
- marmolada różana lub truskawkowa
- 100 g cukru pudru
Przygotowanie:
W rondlu podgrzej mleko, aby było ciepłe. Wlej do miski, dodaj drożdże, 1 łyżkę mąki i 1 łyżkę cukry. Wymieszaj i wstaw miskę do garnka z ciepłą wodą. Odstaw do momentu, aż drożdże się spienią. W tym czasie do miski przesiej mąkę, dodaj cukier waniliowy oraz szczyptę soli.
Jajko, żółtka oraz 2 łyżki cyrku utrzyj, aby powstała puszysta piana. Do miski z mąką dodaj drożdże. Wymieszaj wszystko delikatnie silikonową szpatułką, dodaj ubitą pianę. Wyrabiaj ciasto na masę, która odstaje od ręki. Możesz skorzystać też z pomocy robota kuchennego. Do ciasta dodaj miękkie i roztopione masło oraz spirytus. Całość dokładnie wymieszaj. Odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na ok. 1 godzinę.
Następnie na stolnice lub blat posypanym mąką wyłóż ciasto i zacznij wygniatać celem pozbycia się pęcherzyków powietrza. Ręcznie stwórz z ciasta placek o wysokości ok. 2 cm i za pomocą szklanki o średnicy ok. 5-6 cm wycinaj kółka. Powtórz czynność, aż do wykorzystania całego ciasta.
Powstałe krążki z ciasta rozłóż na stolnicy i odstaw na ok. 40 min w ciepłe miejsce. Około 15 minut przed końcem wyrastania ciasta czknij rozgrzewać olej do tempery 180°C. Najlepiej zrobić to w dużym garnku NATUR o średnicy 24 cm.
Przygotuj 3 talerze wyłożone papierowym ręcznikiem oraz łyżkę cedzakową SOLID. Pączki należy piec do wyrośnięcia przez około 2 minuty z każdej strony. Pamiętaj o kontrolowaniu i utrzymaniu odpowiedniej temperatury. W garnku NATUR na jedno smażenie zmieści się około 4-5 pączków. Usmażone pączki za pomocą łyżki cedzakowej przełóż na talerze, aby ostygły. Na koniec za pomocą rękawa cukierniczego nadziewaj pączki wybraną marmoladą. Na koniec pączki posyp obficie cukrem pudrem. Smacznego!
