Cykoria – właściwości, o których warto wiedzieć

Jakie właściwości ma cykoria? Dowiedz się, co to jest za warzywo, jakie ma wartości odżywcze i co warto z niej przygotować. Możesz również sprawdzić, kiedy jest na nią sezon. Dlaczego warto włączyć ją do swojej codziennej diety?

Czym jest cykoria?

Cykoria jest rośliną należącą do rodziny astrowatych. Jest znana i ceniona zarówno w kuchni, jak i w ziołolecznictwie, ponieważ niektóre odmiany zawierają w składzie naturalny prebiotyk – inulinę. Z niektórych jej odmian tworzy się również kawę zbożową.

Wywodzi się ona z okolic baseny Morza Śródziemnego i była znana już w czasach starożytnych. W kuchni wykorzystuje się jej liście, które przypominają sałatę oraz korzeń, który ma głęboki, lekko gorzki i karmelowy smak. W ziołolecznictwie używa się również kwiatów cykorii pospolitej.

Historia cykorii — skąd się wzięła w polskiej kuchni?

Cykoria była uprawiana już w starożytnym Egipcie, Rzymie i Grecji. Używano jej w ziołolecznictwie, jako roślinę, która wspierała apetyt i pomagała na dolegliwości żołądkowe. Jej uprawa na większą skalę w Europie rozwinęła się jednak dopiero w XVII i XVIII wieku, zwłaszcza we Francji, Belgii i Holandii. W Polsce zaczęła stawać się popularna w XIX wieku. Szczególne znaczenie miała jako produkt do tworzenia bezkofeinowych napojów, co było kluczowe w czasach kryzysów i niedoborów. Dlatego przez lata kojarzyła się z tanim zamiennikiem kawy. Współcześnie jednak stopniowo wraca do łask, również jako składnik posiłków.

Jakie są rodzaje cykorii?

Ponieważ jest hodowana od setek, jeśli nie tysięcy lat, istnieje nie tylko kilka gatunków, ale też wiele odmian botanicznych cykorii. Można jednak wyróżnić cztery podstawowe rodzaje.

Najpowszechniej używana w kuchni jest cykoria sałatowa, której liście wykorzystuje się do tworzenia różnorodnych dań. Jak jej nazwa wskazuje, może zastąpić sałatę. Ma lekko gorzki smak i idealnie komponuje się z sałatkami, jako przystawka czy element różnorodnych dań.

Cykoria korzeniowa to ta, z której przygotowuje się kawę zbożową. Z jej podziemnej części wydobywa się też wcześniej wspomnianą już inulinę. Jest wykorzystywana również jako składnik pasz dla zwierząt.

Endywia często jest uznawana za cykorię, choć w praktyce to jej bliska „krewna”. Ma bardziej gorzkie, mocniej postrzępione liście, które dobrze nadają się do sałatek.

Czasem można znaleźć też cykorię dziką, która rośnie przy łąkach, polach, na nieużytkach itd. Z jej korzenia również można stworzyć kawę zbożową, a z jej zielonych części oraz z kwiatów można sporządzać napary.

Ile kalorii ma cykoria?

Świeża cykoria jest niskokaloryczna – w 100 g zawiera zaledwie ok. 17-20 kcal. Jest też produktem lekkostrawnym i doskonale nadaje się dla osób na diecie. Ponadto jej indeks glikemiczny wynosi zaledwie ok. 15, co oznacza, że spożycie jej nie powoduje gwałtownych skoków cukru we krwi. Nadaje się więc jako element diety dla cukrzyków, osób z insulinoopornością itd.

Cykoria – właściwości: składniki odżywcze

Cykoria nawet w 90% składa się z wody, jednak to nie oznacza, że nie zawiera zdrowych mikro- i makroelementów. W 100 g można znaleźć ok. 3,4 g węglowodanów, 1-2 g błonnika i 1,2 g białka. Ponadto w jej składzie znajdziesz witaminę K, A, C, a także kwas foliowy, potas, czy wapń.

Na co wpływają właściwości cykorii?

Składniki znajdujące się w cykorii pozytywnie wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Warzywo to może wspomagać odporność organizmu i działać antyoksydacyjnie. Korzystnie wpływa na wzrok oraz błony śluzowe, wspomaga krzepnięcie krwi i zdrowe kości. Wspiera również układ mięśniowy i nerwowy oraz reguluje ciśnienie. To wszystko sprawia, że warzywo to naprawdę warto wpleść do codziennej diety.

Jakie wady może mieć spożywanie cykorii?

Cykoria spożywana w umiarze jest po prostu zdrowym uzupełnieniem diety, jednak jeśli zjesz jej zbyt dużo, może spowodować problemy żołądkowe. Na szczęście zwykle stanowi dodatek do dania, dlatego w praktyce nie jest to takie proste. Ponadto niektóre osoby mogą być na nią po prostu uczulone i wówczas najlepszym rozwiązaniem będzie unikanie jej. Nie zaleca się też, aby nadmiernie spożywały ją kobiety w ciąży, ponieważ zawarte w niej składniki mogą powodować skurcze macicy. Dotyczy to zwłaszcza jej korzenia, spożywanego np. w formie kawy zbożowej. Powinny jej też unikać osoby z kamicą żółciową.

Kiedy trwa sezon na cykorię?

Sezon na cykorię zaczyna się w październiku, bo wtedy zwykle zaczynają się zbiory, a ponieważ jest stosunkowo trwała, uznaje się, że trwa on aż do marca. Roślina ta jest czasem zbierana nawet zimą i ma długi okres przechowywania. To sprawia, że jest idealnym produktem uzupełniającym dietę o warzywa w okresie, kiedy dostęp do nich jest ograniczony.

Co przygotować z cykorii?

Cykoria ma lekko gorzkawy smak i doskonale sprawdza się zarówno w daniach na zimno, jak i na ciepło. Przede wszystkim można na jej bazie stworzyć różnorodne sałatki, np. z orzechami i serem pleśniowym, czy z pomarańczą oraz granatem. Można ją również zapiekać bądź dusić razem z szyną i z serem. Po przekrojeniu na pół możesz smażyć ją na patelni z masłem, a także grillować po marynowaniu w miodzie. Na jej bazie przygotowuje się też zupy krem, dania z jabłkami i cebulą albo tartaletki z kozim serem. Możliwości naprawdę nie brakuje!

Jak zrobić domową kawę bezkofeinową z cykorii?

Domową kawę z cykorii możesz przygotować bez najmniejszego problemu. Możesz kupić gotowe mieszanki, tworzone również z dodatkiem zbóż, lub też po prostu kupić zmielony korzeń tej rośliny i 1-2 łyżeczki zalewać 100 ml gorącej wody. Możesz dodawać do naparu również mleka, napoju roślinnego, cynamonu, miodu itd.

Korzeń cykorii możesz oczywiście przygotować samodzielnie, susząc go we własnym domu, jednak może być to dość czasochłonne.

Cykoria – wprowadź ją do swojej diety

Choć nie jest to warzywo szczególnie popularne w dzisiejszej polskiej kuchni, naprawdę warto spróbować wprowadzić je do swojej diety. Zarówno w formie napoju, jak i jako dodatek lub baza różnorodnych dań, może pozwolić Ci na urozmaicenie tego, co jesz na co dzień, zwłaszcza w okresie zimowym. Pamiętaj, aby do przygotowywania posiłków używać wysokiej jakości produktów, takich jak garnki z bezpiecznych materiałów czy ostrych noży. Znajdziesz je w ofercie marki Gerlach.