Jakie są rodzaje widelców? Sprawdź, jaki użyć do czego!

Czy wiesz, jakie są rodzaje widelców? Dowiedz się, jakie są najpopularniejsze używane dzisiaj, jakie podaje się przy szczególnych okazjach, a z jakich korzystało się dawniej. Jak dobrać widelec do dania? Poznaj odpowiedzi na te pytania!

Skąd wzięło się tyle rodzajów widelców?

Widelec w formie podobnej do dzisiejszej zaczął pojawiać się około IX wieku. Przez wieki nie był jednak używany na co dzień, ponieważ jedzenie rękami było uważane za normalne. Dopiero około XVII wieku, kiedy zaczęła rosnąć rola arystokracji oraz dworskiej etykiety zaczęto z niego regularnie korzystać. Bogate dwory dostosowywały zaś sztućce do jedzonych potraw: innych sztućców wymagała ryba, innych owoce morza, a innych desery. Dlatego też zwłaszcza w kulturze francuskiej i angielskiej zaczęto tworzyć wiele różnych typów sztućców.

Współcześnie większość osób decyduje się na znaczne ograniczenie swoich kompletów. Nie bez powodu – zwykle współczesne modele są dość wszechstronne, a w niewielkich mieszkaniach trudno znaleźć miejsce na kilka różnych typów widelców. Warto jednak wiedzieć, jaki model jest do czego. To ułatwi Ci odpowiednie zachowanie się np. na uroczystej, prestiżowej kolacji.

Podstawowe rodzaje widelców – używane dzisiaj

Współcześnie najczęściej używa się uniwersalnego widelca, tzw. obiadowego. Zwykle ma on ok. 18-21 cm i cztery zęby. Korzysta się z niego przy jedzeniu lunchu, obiadów, sałatek. Świetnie sprawdza się do mięs, makaronów, czy warzyw. Znajduje się we właściwie każdym komplecie sprzedawanych sztućców. I faktycznie jest on najpopularniejszy, jeśli chodzi o użytek domowy.

Drugim bardzo popularnym rodzajem widelców jest widelczyk co ciasta, czy też widelec deserowy. Zwykle jest on mniejszy, ma ok. 15-17 cm – przypomina rozmiarami łyżeczkę do kawy lub herbaty. Jest doskonały do użytku w trakcie spożywania deserów: ciast, tortów, owoców itd.

Można wyróżnić też widelec dla dzieci. Jest on zwykle nieco mniejszy, od zwykłego widelca obiadowego, a ponadto ma zwykle zaokrąglone końce. Dzięki temu lepiej pasuje do małych dłoni i jest bezpieczniejszy w codziennym użytkowaniu.

Te trzy rodzaje widelców można spotkać współcześnie w wielu domach, ale to nie oznacza, że inne nie są współcześnie używane!

Specjalistyczne rodzaje widelców – o nich warto pamiętać!

Poza podstawowymi widelcami, które można znać ze swojej kuchni, warto pamiętać o kilku innych rodzajach. Dość popularne są dzisiaj widelce do ryb, które zwykle podawane są w towarzystwie noża do ryb (przypominającym szpatułkę). Są one szersze niż standardowe widelce, mają lekko spłaszczone zęby, a na środku zwykle posiadają niewielkie wgłębienie.

Warto zwrócić też uwagę na wygląd widelców do homarów, które są bardzo cienkie i długie, czasem dwuzębne, z uchwytem przypominającym igły. Dzięki temu w łatwy sposób można wydobyć z mięso ze skorupy. Innym ciekawym przykładem są widelce do ślimaków – niewielkie i precyzyjne – czy też do ostryg. Mają zwykle 3 zęby, zaokrąglony kształt i są nieco spłaszczone.

Możesz też natrafić na specjalne widelce do sera czy do mięs i pieczeni – zwykle mają dwa zęby i dobrze nadają się do przytrzymywania mięs w trakcie krojenia.

Historyczne rodzaje widelców – najciekawsze i najdziwniejsze

Jak już zostało wspomniane, na przestrzeni wieków pojawiło się wiele rodzajów widelców. Wiele z nich wyszło już z użytku lub też można je spotkać bardzo rzadko. Nie zmienia to faktu, że niektóre z nich to naprawdę ciekawe modele. I tak na przykład kiedyś popularne były składane widelce podróżne. Można było je spotkać głównie w XIX wieku i używane były przez żołnierzy, czy podróżników. Istniały także widelce z jednym zębem do owoców. Tak jak i dziś, tak i dawniej do krojenia mięs używano widelców dwuzębnych, a ponadto można było spotkać tzw. widelce przyprawowe – niewielkie, do marynat i musztardy.

Z czego dawniej wykonywano widelce?

Na przestrzeni wieków widelce wykonywano z różnorodnych materiałów. Znaleziska archeologicznie wskazują na to, że już w okresie Bizancjum tworzono trwałe, wykonywane z brązu lub mosiądzu sztućce. W średniowiecznej Europie wykonywano je z kutego żelaza czy z pierwszych form stali. W renesansie zaczęto wykorzystywać do tego srebro, a w XVIII wieku popularność zdobyło też srebro platerowane. Często trzonki wykonywano z różnorodnych materiałów, np. z kości słoniowej, poroża jelenia, czy masy perłowej. Nie da się więc odmówić dawnym widelcom różnorodności!

Z czego widelce wykonywane są dzisiaj?

Powszechnie uznaje się, ze sztućce wykonane ze stali nierdzewnej (zwykle 18/10, czasem 18/0 – dla osób uczulonych na nikiel) są najwygodniejsze w użytkowaniu. Trwałe, nie wyginają się, nie rdzewieją i zwykle nadają się do mycia w zmywarce w przeciwieństwie do np. sztućców wykonanych ze srebra. Czasem zdarzają się modele z trzonkami z tworzyw sztucznych, jednak takie niekoniecznie sprawdzają się w zmywarce. Coraz popularniejsze są też sztućce kolorowe, w odcieniach złota, miedzy czy czerni, jednak zazwyczaj są to sztućce ze stali nierdzewnej pokryte kolorową powłoką.

Czy widelec może wpływać na smak potrawy?

To zależy! Sam kształt widelca, choć może mieć wpływ na przyjemność płynącą z jedzenia oraz po prostu wygodę, raczej nie ma na to wpływu. Za to materiał, z którego jest wykonany – już tak! Uznaje się, że stal nierdzewna jest chemicznie neutralna i nie wchodzi w reakcje z żywnością, dzięki czemu nie zmienia smaków. To samo dotyczy złota, które przez wzgląd na cenę jest jednak dość rzadko używane.

Jednak już srebro, często wykorzystywane do tworzenia luksusowych sztućców, tak. Może pozostawiać metaliczny posmak i wchodzić w reakcje z potrawami kwaśnymi i słonymi. Sztućce plastikowe czy aluminiowe również mogą negatywnie wpływać na smak.

Jakie rodzaje widelców wybierzesz do swojego domu?

Większość osób stawia w swoim domu na widelce obiadowe oraz – ewentualnie – widelczyki do ciasta. To jednak nie oznacza, że musisz się koniecznie ograniczać. Jeśli masz ochotę i przestrzeń możesz eksperymentować z różnymi rozmiarami sztućców, materiałami wykonania, wykończeniem. Możesz też dobierać je do okazji i traktować planowanie zastawy stołowej niczym najprawdziwszą sztukę. Mamy nadzieję, że dzięki naszym poradom lepiej rozumiesz ten mocno osadzony w ludzkiej historii i kulturze świat serwowania dań.